Budowa geologiczna okolic Koniówki. Tekst przekazała mi znająca się bardzo dobrze na geografii Monika Czapla. Proszę zwrócić uwagę na fachowe ujęcie tematu i... rzucone całkiem mimochodem stare przepisy babki Karoliny, np. jak przepędzić mole z mieszkania. Dziękuję Monika.
MiejsceZ punktu widzenia geografa nasza Konikówka położona jest na granicy Pogórza Spisko- Gubałowskiego, a Kotliny Orawsko- Nowotarskiej, wzdłuż rzeki Czarny Dunajec, na południe (ok. 7km) od Czarnego Dunajca.
Kotlina Orawsko- Nowotarska ma charakter zapadliska tektonicznego. Wypełniona jest potężnymi stożkami napływowymi zbudowanymi głównie zeżwirów. Skały te były wynoszone przez wody topniejących lodowców tatrzańskich i osadzane w dnie kotliny. Pod żwirami (granity- okrąglice, piaskowce) zalegają iły, gliny (są skałami nieprzepuszczalnymi) i piaski. Odkrywki tych skał znajdziemy wzdłuż rzeki Czarny Dunajec. Wroku powstało dość duże osuwisko na Czarnym Brzegu- dostaniemy się tam idąc drogą nad rzeką na prawo od mostu, od Cz. Dunajca (koło Baranków) na brzeg, na granicy z Chochołowem. Po osunięciu brzegu do rzeki, odsłoniły się „siwe gliny”- ił i glina oraz piski i żwiry. Dla geomorfologa przepiękna forma. Pogórze Spisko- Gubałowskie to ciąg wzniesień (nasz Brzeg), opadających stromo ku południowi i zachodowi, a łagodnie ku północy. Pogórze zbudowane jest z fliszu. W odkrywkach odsłaniają się bloki piaskowców, które zalegają na łupkach. Na wierzchowinach występują żwiry (w czasie wiosennej orki „wychodzą na wierzch”). Także na zboczach pogórza spotykamy osuwiska, szczególnie tam gdzie nie ma lasów.
Torfowiska
Koniowiańskie torfowiska wysokie. Torfowiska nasze wykształciły się na skałach nieprzepuszczalnych (iłach, glinach) i należą typu bałtyckiego. Naukowcy oceniają ich wiek na ok. 9 tys lat. Wędrujących po tym podmokłym terenie urzekają rośliny, zwierzęta, widoki na otaczające pasma górskie. Swoim kształtem przypominają bochenek chleba naszej babci Karoliny. Tak też się rozwijają. Poprzez roślinność, głównie torfowce, „pęcznieją” jak ciasto drożdżowe. Wierzchowina zbudowana jest z dolinek (te ciągle zalane wodą) i kępek. Co jakiś czas te formy przekształcają się jedna w drugą i tak rośnie torfowisko. Rośliny torfowisk to wspomniane torfowce, różne gatunki, mnie osobiście zachwyca torfowiec czerwonawy, mchy płonniki, krzewinki tojadalne: borówki bagienne (solanki), borówki brusznice, żurawiny, inne, nie jadalne: to intensywnie pachnące bagno zwyczajne (dawniej nasza babcia używała tego jako środka przeciw molom), modrzewnica, bażyna czarna (ma czarne owocki a listki przypominają widłaka, to jest ciekawe, bo np. nie spotkałam tej roślinki w Baligówce, dawniej wykorzystywano ją do farbowania wełny i płótna), wrzos zwyczajny. Ciekawą roślinką jest rosiczka- żeby dostarczyć sobie azotu łapie owady. Schodząc z torfowiska na okrajek spotykamy wełniankę, sity, turzyce tworzące kępki, siedmiopalecznika błotnego, jaskry, nad bajorkami, wzdłuż młak niezapominajki. Na łąkach w pobliżu torfowisk nierzadkim gościem są storczyki- kukułka plamista, kruszczyk błotny, inne to: ostrożeń (nazywamy je błędnie ostami), mieczyk dachówkowaty, firletka poszarpana.